Перевод: с исландского на английский

с английского на исландский

to lean on

  • 1 grannur, mjósleginn

    Íslensk-ensk orðabók > grannur, mjósleginn

  • 2 halla (sér)

    Íslensk-ensk orðabók > halla (sér)

  • 3 magur

    Íslensk-ensk orðabók > magur

  • 4 rÿr, lélegur

    Íslensk-ensk orðabók > rÿr, lélegur

  • 5 STYÐJA

    (styð, studda, studdr), v.
    1) to rest (one thing on another), esp. so as to support oneself thereby; s. hendi, fœti, to rest one’s hand or foot on something (annarri hendi styðr hann á herðar Jökli);
    2) to stick, pierce (þeir Gullveig geirum studdu);
    3) s. e-n, to hold one up, support one; skriðnaði hann öðrum fæti ok studdi sik með hendinni, he supported himself with his hand;
    4) fig. to support, aid (hann studdi ráðvanda menn í heilræðum);
    5) refl, styðjast, to lean upon (Á. studdist á øxi sína); s. við konungs borð, to lean the hands upon the king’s table.
    * * *
    styð, pret. studdi; subj. styddi; imperat. styð, styddú; part. stutt; [stoð; A. S. studu; Dan. stötte]:—to steady, prop; s. hendi, fæti, to lean upon the hand or foot; þat er fall ef hann styðr niðr kné eðr hendi, Grág. ii. 8; sá studdi höndunum á bálkinn, Orkn. 112; annarri hendi styðr hann á herðar Jökli, Finnb.; styðja sik við, to lean upon; falla munda ek nú, ef eigi stydda ek mik við báða fætr, Fas. i. 22; Hrafn hnekði at stofni einum ok studdi þar á stúfinum, Ísl. ii. 268; hann studdi sik með hendinni … þeir segja at þat var alls ekki at fótr styddisk við hönd, Edda 77: styðja e-n, to hold one up, support one; at eigi tæki menn til hans ok styddi hann er hann gékk út á skipit, Ó. H. 125.
    2. metaph. to prop, back; allt skal ek styðja þar um, Nj. 41; hann skal styðja allar fylkingar, Fms. xi. 127; hamingja er yðr styðr, i. 104: as a law term, to back, second, fimm menn skolu s. vætti hans, Grág. i. 42, ii. 321; styðja svá orðin með sönnu efni, Edda (Ht.); s. eyrendi, ræðu e-s, Fms. vi. 44, passim.
    II. reflex. to lean oneself upon; at þú styðisk við konungs borð, to lean the hands on the king’s table, Sks. 292; þeir stóðu ok studdusk við spjót sín, Fms. i. 280; þá styðsk þú á kné fyrir hánum, to lean upon one’s knee, Sks. 363: metaph., styðjask við þeirra ráða-görð, Fms. viii. 28.
    2. part. studdr, supported, backed; studdr ríki ok virðingu af keisara, Mar.
    B. To hit with a pointed thing (Dan. stöde); Bragi styðr á hann reyr-sprotunum, touches him with the wand, Sturl. i. 2; er Gullveig geirum studdu, when they goaded G. with spears, Vsp.

    Íslensk-ensk orðabók > STYÐJA

  • 6 HALLA

    * * *
    (að), v.
    1) to incline or turn sideways, with dat. (halla keri, skipi);
    2) to sway to the wrong side (= halla til um. e-t);
    halla nökkurum orðum til, to let fall a few words;
    halla eptir e-m, to be biassed in one’s favour;
    halla sér, to lean with one’s body;
    impers. to lie over, with dat. (hallaði honum svá, at sjór féll inn á annat borð);
    sólu hallar, the sun sinks;
    tafli hallar á e-n, the game turns against one;
    3) to slope (hann skildi eigi fyrr við þá en hallaði af norðr);
    4) refl., hallast, to lean with the body;
    to lie over (þá tók mjök at hallast Ormrinn);
    á þá hallaðist bardaginn, the battle turned against them;
    hallast eptir e-u, to sway towards a thing.
    * * *
    að, [Dan. hælde; Swed. hälla], to lean or turn sideways, with dat., esp. of a vessel, ship, or the like; halla keri, fötu, staupi, skipi; but also of anything else, h. borði, stóli; Icel. distinguish between halla and the derivative hella, to pour out; hann hallar skipinu á ymsa vega, Fbr. 100 new Ed.
    II. metaph. to sway to the wrong side, in words or acts; halla dómi, to give an unfair judgment, Gþl. 174, Fs. 121, Sks. 662; h. sögu, to give an unfair report, Fms. vi. 261; ok um allar sagnir hallaði hann mjök til, id., Nj. 270; h. orðum til, to impute, Fms. ix. 332; h. eptir e-m, to be swayed, biased in one’s favour, 59; mér þykir þér hafa hallat til—hallat hefi ek víst ( no doubt have I swerved) segir konungr, ok þó í hag þér, ii. 272; halla sæmd e-s, to let one’s honour swerve, do it injury, Orkn. 240; h. undan e-u, to avoid, shun one, Al. 83; h. sér, to lean with one’s body, seig at honum svefn, ok hallaði hann sér í kné henni, Fb. i. 280: with acc., h. sik (less correct), Karl. 292.
    III. impers. to swerve, with dat.; taka stór tré ok fella á Orminn, svá at honum halli til, so that she (the ship) swerved on one side, Fms. ii. 326; skip sveif upp á grunn ok hallaði (viz. því) mjök, vii. 264; hallaði honum svá at sjór féll inn á annat borð, Eg. 386.
    2. to decline, of the day; þegar er út hallaði á kveldum, Lv. 43; hence Icel. say of the day-marks, hallandi dagmál, hádegi, nón, … náttmál, past dagmál, i. e. when the sun has just passed the day-mark in the horizon; sólu hallar, the sun sinks, Þjal. Jón 28; or degi hallar, the day is sinking, Luke ix. 12; or hallar út degi, as Til hafs sól hraðar sér | hallar út degi, Hymn-book, No. 294; vetri, sumri hallar, the winter, summer is declining, Fas. ii. 552.
    3. of a river-basin, to slope; hann skildi eigi fyrr við þá en hallaði af norðr, Boll. 348; stigum þeim er hölluðu frá þjóðgötum, Sks. 1: the phrase, það hallar undan fæti, it slopes down hill.
    4. tafli hallar á e-n, the game turns against one, Karl. 205.
    IV. reflex. to lean with the body; Bolli hallaðisk upp at sels-vegginum, Ld. 244; hann hallaðisk ok lagði höfuð ( he nodded and laid his head) í kné Finni Árnasyni, Ó. H. 210; lengi ek hölluðumk, long have I been nodding (from sleep), Sl. 36; hann hallaðisk undan högginu, Fms. vi. 66.
    2. to swerve; þá tók mjök at hallask Ormrinn, the ship lay over-much on one side, Fms. ii. 229: to be turned, tók þá at hallask taflit, svá at öðrum var komit at máti, Bs. ii. 186; á þá hallaðisk bardaginn, the battle turned against them, O. H. L. 20; hallask eptir e-u, to swerve towards a thing, Fms. ii. 32; h. til vináttu við e-n, Fs. 116: metaph., at mín virðing mundi halla ( that my honour would be tarnished) af þínu tilstilli, Lv. 34.

    Íslensk-ensk orðabók > HALLA

  • 7 HNEIGJA

    (-ða, -ðr), v.
    1) to bow, bow down, bend, incline; h. sik, to make a bow; h. sik til við e-n, to bow down, pay homage to one; h. e-m, to bow down to one; h. eptir e-m, to be biassed towards one;
    2) refl., hneigjast, to lean; h. af villu, to forsake heresy; h. til e-s, to lean towards a person; h. fyrir fortölur e-s, to be swayed by another’s persuasions.
    * * *
    ð, [Goth. hnaivjan; A. S. hnægan; Germ. neigen; Dan. neje]:—causal from hníga, to bow, bow down, bend, incline; h. höfuð, Ísl. ii. 274; h. sik, to make a bow; h. sik fyrir e-m, to bow oneself before a person (in greeting), 625. 86, Stj. 185; h. eyru sín, to incline one’s ear, Sks. 275, Ps. xl. 1; h. sik til við e-n, to bow down, pay homage to one, Fms. vii. 17; h. sik ok sveigja, to bow oneself and sway, Stj. 61: h. hugi sínum, to incline one’s mind, Hom. 53; víkja eðr h. hendi né fæti, Stj. 204; h. e-m (sik understood), to bow down to one, Fms. ii. 133, Sks. 291: with prepp., h. af, to decline from, swerve from, Stj. 332; h. eptir e-m, to be biassed towards, Orkn. 134.
    II. reflex. to lean; konungr hneigðisk at hásætinu, Fms. ii. 139; h. frá e-m, to go away from, Stj. 497; h. undan, to escape, 625. 68; h. til e-s, to lean towards a person, side with him, Fms. vii. 18; h. frá réttum dómi, to deviate from, Hom. 135; h. af villu, to forsake heresy, Fms. x. 301; h. fyrir fortölur e-s, to be swayed by another’s persuasions, Sturl. iii. 136.
    2. pass., gramm. to be declined, inflected; grammatica kennir hve öll orð hneigjask, Clem. 33.
    3. part. hneigðr, as adj. inclined to, hneigðr fyrir bækr.

    Íslensk-ensk orðabók > HNEIGJA

  • 8 MAGR

    (mögr, magrt), a. lean.
    * * *
    adj., fem. mögr, neut. magrt, compar. megri, megrstr or magrari, -astr; [A. S. mæger; Engl. meagre; Dan.-Swed. mager; Lat. macer]:—meagre, lean; magran mar, Hm.; mögr kýr, Eb. 316; magr ok máttdreginn, Fms. vi. 302; hón var mögr, Róm. 216:—lean, þvílík slátr er svá eru mögr, Fms. x. 303; tvá hesta aðra feita en aðra magra, Nj. 32; verði þau mögr, Rb. 344:—as a nickname, þá var hann sveltr svá at þau kenndu hann eigi, þau höfðu hann brottu með sér ok kölluðu Helga enn Magra, Landn. 205.

    Íslensk-ensk orðabók > MAGR

  • 9 magrligr

    a. lean-looking, pinched.
    * * *
    adj. lean-looking, pinched, Fas. iii. 178.

    Íslensk-ensk orðabók > magrligr

  • 10 MEGRA

    (-ða), v. to make lean;
    refl., megrast, to become lean.
    * * *
    ð, to make meagre, emaciate, Stj. 147; megrir öndina, Hom. 14.
    2. reflex. to wax meagre, Stj. 519.

    Íslensk-ensk orðabók > MEGRA

  • 11 styðja

    (styð, studda, studdr), v.
    1) to rest (one thing on another), esp. so as to support oneself thereby; s. hendi, fœti, to rest one’s hand or foot on something (annarri hendi styðr hann á herðar Jökli);
    2) to stick, pierce (þeir Gullveig geirum studdu);
    3) s. e-n, to hold one up, support one; skriðnaði hann öðrum fæti ok studdi sik með hendinni, he supported himself with his hand;
    4) fig. to support, aid (hann studdi ráðvanda menn í heilræðum);
    5) refl, styðjast, to lean upon (Á. studdist á øxi sína); s. við konungs borð, to lean the hands upon the king’s table.
    * * *
    u, f. = stoð, Stj. 210.

    Íslensk-ensk orðabók > styðja

  • 12 VIÐ

    I)
    prep. with dat. and acc.
    I. with dat.
    hann sló honum niðr v. steininum, he dashed his head against the stone;
    hús liggja v. velli, the houses lie in ruins;
    kasta sér niðr v. velli, to cast oneself down on the ground;
    er inn efri kjöptr v. himni, en inn neðri við jörðu, the upper jaw touches the heaven, the lower the earth;
    hann hjó hann upp v. garðinum, he smote him close by the fence;
    skera af sér strenginn við øxinni, to cut the string, asunder against the axe;
    2) against, towards, of direction;
    horfa v. e-m, to look towards, face;
    3) along with (hann hafði marga smiðu v. sér);
    4) with, of an instrument (jarl hljóp upp v. sverði);
    5) among;
    gengu síðan í sæti sin v. öðrum mönnum, among other men;
    6) denoting barter, exchange, against, for (geta gull v. grjóti);
    7) denoting remedy, against (hjálpa e-m v. e-u);
    8) against, denoting contest, warding off (hafa liðsafla v. e-m);
    hafa (viz. afl) v. e-m, to be one’s match;
    9) ellipt. usages;
    stinga v. fótum, to stop;
    hrífa v., to catch hold;
    risa v., to withstand;
    hvatz hann fiðr v., whatsoever he may object;
    II. with acc.
    1) by, at, close to (sníða skeggit við hökuna);
    skjöldr við skjöld, shield to shield;
    v. Sandhólaferju, at Sandholferry;
    v. veginn, by the wayside;
    v. ána, by the river;
    draga segl v. hún, to hoist the sail to the top;
    festa e-n v. meið, tré, to fasten to a pole, tree;
    binda v. fót e-s, to bind up a broken leg;
    dró upp flóka v. austr, in the east;
    2) of time, towards, at;
    v. solar-setr, at sunset;
    v. sól, with the sun, at sunrise;
    v. aptan, towards evening;
    3) at, by (vera heima v. bú sitt);
    Hrútr var v. skip um sumarit, H. stayed by his ship during the summer;
    sitja v. stýri, to sit at the rudder;
    styðja sik v. e-t, to lean on;
    ganga v. staf, to walk with a staff;
    vera v. e-t, to be present at;
    sitja v. drykk, to sit at drink;
    í sýn v. bœinn, within sight of the town;
    5) denoting company, with (bauð þeim heim vill alla sína menn);
    v. annan, þriðja, fjórða mann, being two, three, four altogether;
    6) towards (a person or thing), respecting, regarding (mildr, blíðr, góðr v. e-n);
    til gæzlu v. e-n: for keeping, watching one;
    hræddr v. e-n, afraid of one;
    7) of cause, by, at;
    falla v. högg, to fall by a stroke;
    sigla v. stjörnuljós, to sail by starlight;
    verða reiðr v. e-t, to become wroth at;
    8) as compared with, set off against (þrjóta mun okkr illsku v. þik);
    eigi minna virðr en v. konunginn, of equal worth with the king;
    9) according to, after (gera klæði v. vöxt e-s);
    v. sik, in proportion;
    hann var skapaðr allr v. sik, well shaped, symmetrical;
    vita, hvat v. sik væri, to know what was the matter;
    10) denoting means, with, by (v. þessar fortölur);
    tendra eld v. e-t, to make fire by;
    11) ellipt. usages;
    bregða við, to start;
    hann þagði v., he remained silent;
    fá v. þrjú skip, to add three ships;
    þurfa v., to need;
    bjarga, hjálpa e-u v., to help, put right;
    koma e-u við, to bring about.
    (gen. -jar, pl. -jar), f. withy, withe; collar (viðjar af gulli).
    pers. pron. dual, we two.
    * * *
    1.
    f., gen. sing. viðjar, pl. viðjar, [Dan. vidje; Engl. withy; akin is víðir, q. v.]:— a withy or with; síðan var viðin ( a withy halter) dregin á hals honum, Fms. vii. 13 (see v. l.); þarmarnir urðu at viðu (sic) sterkri, Fas. iii. 34; ef röng eða viðjar slitna, Jb. 398; var enginn saumr í, en viðjar fyrir kné, of a boat, Fms. vii. 216; höggva tré til viðja, K. Þ. K. 88; viðjar af gulli ok silfri, on a dog, Hkr. i. 136, Fas. iii. 45; tún-svín þat er hringr, knappr eða við sé í rana, Grág. ii. 232; stjórn-við, the ‘rudder-withy,’ the strap in which the paddle-like rudder moved, like the ζευκτηρίαι in Act. Apost. xxvii. 40.
    2.
    pron. pers. dual (= vit), we two (see ek C); this spelling, which is also that of the oldest vellums, answers to the mod. pronunciation, passim: in mod. usage it has quite taken the place of the old plur. vér.
    3.
    prep., also used ellipt. without its case, or simply as an adverb; við is a curtailed form of viðr, which latter form remains in a few compds, even in mod. usage, thus, viðr-eign, viðr-kenna, viðr-nefni, viðr-lífi, viðr-væri; when found singly, við is the common form in Icel.; but as in MSS. it is commonly abbreviated, v̾, the two forms are hardly distinguishable; við, however, is received as the usual form, viðr being more freq. in Norse vellums, and in some later Icel. vellums imitating the Norse spelling: [Goth. wiþra = πρός; A. S. wider; cp. Scot. wither-shins; O. H. G. widar; Germ. wieder; but Engl. with; Dan. ved; Swed. wäd]:—against, towards, etc.
    WITH DAT.
    A. Against, denoting a leaning or resting on, striking against, or the like; hann hjó hann upp við garðinum, smote him standing against the wall, Nj. 120; stinga höndum við berginu, Symb. 59; ganga við brekkunni, up-hill, against the hill, cp. Lat. adversus montem, Valla L. 212; skjóta við honum skildinum, Fms. i. 44; ljósta skildi við kesjunni, Eg. 378; hann spyrndi við svá fast … spyrna við grunni, Edda 36; kasta sér niðr við vellinum, Nj. 58; leggja e-n við velli, Boll. 344; slá honum niðr við steininum, dashed his head against the stone, Finnb. 292; hann drap hann við borðinu, Korm. 236; hjó af honum höfuð við stokkinum, Fas. ii. 285; ok lagði (þá) við stokki, Am. 73; hús liggja við velli, lie down in ruins, Fms. iii. 144; er hinn efri kjöptr við himni enn hinn neðri við jörðu, the upper jaw touching the heaven, the lower the earth, Edda 41; skera af sér strenginn við öxinni, rubbing it against the axe, Nj. 136; vóru segl hans at sjá við hafi, the sails were seen out at sea, far in the offing, Fas. ii. 403.
    II. against, towards, of direction; gapa við tunglinu, Fas. iii. 622; horfa við e-m, to look towards, face, Eg. 293; horfa baki við e-m, Hkr. iii. 384; líta við e-m, Nj. 132, Fms. i. 125, vii. 314; horfa vid landi, A.A. 24; snúa baki við e-m, Fas. i. 296; snúask við e-m, Hkr. ii. 120.
    III. along with, with, denoting company; hann hafði við sér harpara einn, Str. 57; hann hafði marga smiðu við sér, Fms. ix. 377; fór Margaðr ok Guthormr við honum, Hkr. iii. 113; at Ástríðr mundi vera við feðr sínum, i. 188; er hér ok Sigurðr við jarli, Fms. ix. 327; hann var þar upp fæddr við henni, x. 421; bjóðum vér þér við Hákoni þangat, ix. 252; ferr heim við sínum mönnum, Rd. 312; fór hann við liði sínu, Hkr. iii. 44; við hundrað skipum, Fas. i. 461; gengr síðan í sæti sín við oðrum mönnum, Fms. x. 17; bað biskup ríða við sér (= með sér), 6.
    2. with, of an instrument; jarl hljóp upp við sverði, Fms. ix. 340; sjau menn við vápnum, viii. 14; gengu tveir menn við merkjum, x. 15: the phrase, eiga, ala, geta barn við kouu, Grág., Fms. i. 113, iii. 110, Ld. 102, Eg. 31; merrin fékk við þeim hesti, Landn. 195.
    3. spec. usages; við góðum vinskap, Boll. 362; halda vináttu við föstum trúnaði, Fms. ix. 375; at þær sagnir muni vera við sannindum, true, viii. 6; at berjask við honum eðr við honum lífit láta, ix. 332; fara við herskildi … eyða land við eldi, x. 134; ausa e-t við moldu, Hkr. i. 220; skipuðu mörgum hlutum við (with, among) sínum mönnum, Fms. x. 91; gengu síðan í sæti sín við öðrum mönnum, among other men, 17; skreiðask fram við (= með) landinu, viii. 437.
    4. = ok, with, together with; Þórr við Grimni = Th. and G., Hallfred; höfuð við hjarta, head and heart, Kormak.
    B. METAPH. USAGES:
    I. denoting barter, exchange, against, for (like Gr. ἀντί); gefa gull við grjóti, Fas. iii. 45; selja við verði, Fms. i. 80; seldu mik við hleifi, Hm.; við litlu verði, Eg. 100; við fémútu, Nj. 215; meta e-t við silfri, Fms. x. 5; gefa margra manna líf við yðvarri þrályndi, iv. 194.
    2. denoting remedy, against; beiti við bit-sóttum en við bölvi rúnar, Hm. 140; hjálpa e-m við e-u, to help against, passim.
    II. against, denoting contest, warding off, withstanding; hafa afla við e-m, Lv. 43; hafa liðs-afla, liðs-kost við e-m, Ld. 372, Hkr. i. 272: ellipt., hafa (viz. afi) við e-m, to be one’s match, Lv. 109; þótti sem engi mundi hafa við þeim í vígi, Nj. 89; eg hefi ekki við þér, I cannot lift with (i. e. am no match for) thee; ábyrgjask e-t við e-u, Grág. ii. 216, 364; forða e-m við háska, Edda i. 116; halda þá við ágangi Hákonar, Fms. i. 224; varðveita e-n við e-u, Grág.; ekki hélzk við þeim, Eg. 125; rísa við e-m, Sturl. ii. 119; vera búinn, van-búinn við e-m, Ld. 324; sat hann þar við áhlaupum Dana, Fms. i. 28; vinna við sköpum, Fas. i. 199; sporna við e-u, göra við e-u, see göra, sporna; ef þat nemr við förinni, Ld. 70 (see nema A.I. 7, 8); mæla við e-u, Hkr. ii. 198; tölðu allir við förinni, Greg. 28; setja hug sinn við e-u, Fms. x. 232; kveða nei við e-u, Sturl. i. 27; drepa hendi við e-u, Hkr. ii. 164; reiðask við e-u, Nj. 182; e-m ríss hugr við e-u, Fas. i. 30; mér býðr við e-u, to loathe; sjá við e-u, to shun; varna við e-u, to beware of; vera hætt við e-u, in danger of, Ísl. ii. 262; ú-hætt við e-u, safe, Landn. 319.
    III. with verbs;liggja við e-u, to lie on the verge of; honum lá við falli, Fas. iii. 261; búið við skipbroti, Ísl. ii. 245; honum var við andhlaupi, Eg. 553; sjá, horfa, líta … við e-u, to look towards; taka við e-u, to receive; búask við e-u, to prepare for, expect, Ld. 106; verða vel, ílla, við e-u, to behave well, ill, on some occasion; komask við veðri, see veðr.
    IV. ellipt. usages; þeir snerusk þá við, turned round, facing, Nj. 245; hón drap við hendi, Lv. 38; hann laust við atgeirinum, Nj. 84.; hann stakk við forkinum, Eg. 220; hann stakk við fótum, stopped, Finnb. 300; hrífa við, to catch hold, Bs. i. 197, 423, Gísl. 125; búask við, to make oneself ready; göra við, to resist; rísa við, to withstand, Fs.; at ek bjóða við tvenn verð, Ld. 146; hvatz hinn fiðr við, whatsoever he may object, Nj. 99; taka við, to begin where another stops; þú skalt gefa mér við ( in return) verjuna, Fbr.
    WITH ACC.
    A. By, at, close to:
    I. denoting proximity; skjöldr við skjöld, shield to shield, in a row, Nj. 125; skip við skip, Ó. H. (in a verse); samnask hlutr við hlut, Rb. 108; hálsinn við herðarnar, Ld. 40; sníða skeggið við hökuna, Eg. 564; við bryggju-sporðinn, Fms. i. 14; grafa barn við kirkju-garð út, K. Þ. K.; uppi við fjallit, Eg. 137; við Sandhóla-ferju, Nj. 29; við vaðit, 83; við veginn, by the way-side, Fb. ii. 330; hér við ána, by the river, Ld. 46; búa við Þjórsá, Nj. 93; liggja við land, Fms. i. 14; við Ísland, Grág.; binda stein við hálsinn, Ld. 154; draga segl við hún, hoist sail to the top, Hkr. ii. 6; reka spora við eyra e-m, Nj. 82; festa e-n við meið, tré, to fasten to a pole, a tree, Glúm. 391; nísta við gólfit, to pin it to the floor (see nista); binda við fót e-s, to bind up a broken leg, Bárð. 167; dró upp flóka við austr, in the east, Vígl. 22.
    2. temporal, towards, at; við vetr sjálfan, Fms. ii. 97; Krók. 51 C; við sólar-setr, Fas. i. 514; við sól, with the sun, at sunrise. Eg. 717; við aptan, towards evening, Grág. (Kb.) ii. 143; við þat sjálft, at that moment, Fms. xi. 432; bregða í kross við hvert orð, at every word, K. Þ. K.; vera við aldr, to be stricken in years, Eb. 18, Ísl. ii. 192, Fms. ii. 81; ef barn er við dauða, on the point to die, N. G. L. i. 345; við sjálft, on the verge of (see sjálfr); við váða sjálfan, búið við geig, on the verge of, Eg. 158; Grettir var við svefn, just asleep, Grett. 127.
    3. phrases, við svá búit, after all done, often with the notion of ‘in vain, nothing having been done’ (búa B. II. δ); fóru við þat heim, Fms. i. 54, ix. 469, Nj. 127; skildu við þetta, 260, Ísl. ii. 217.
    II. at, to; Hrútr er við skip, Nj. 4; Hrútr var við búð, 79; vera heima við bú sitt, 215; hanga upp við siglu-rá, Fas. iii. 659; bundinn við staf, Eg. 232; fastr við altara, fastened to the altar, Vm. 110; styðja sik vid e-t, to lean on, Fms. ix. 512; sitja upp við hægindit, leaning on it, Ld. 16; sitja upp við vegginn, Nj. 153; ganga við staf, 219; ganga við tréfót, Eb. 66; styðjask við höndina, Fas. i. 228; rísa upp við olboga, Þórð. 15; sitja við stýri, at the rudder, Eg. 385; hafa barn við brjóst, to have a bairn at breast, N. G. L. i. 340; leggja, bæta, auka, við e-t, to add to; blanda við e-t, to mix with; vera við e-t, to be present at, Ld. 92, Eg. 540; sitja við drykk, mat, to sit at drink, meat, Eg. 303, 420.
    III. denoting association, together with; vera samþingi, samfjórðungs við e-n, Grág. ii. 237; vera saman við e-n, vera samvista við e-n, eiga samneyti við, vera sammæðr við e-n, passim; vera utan-fjórðungs við víg, Grág. ii. 89; vera við e-t riðinn; þeir vildu eigi vera hér við heiðna menn, Íb. 4; búa við e-n, Gísl. 17.
    2. direction; í sýn við bæinn, Fas. ii. 507; í örskots-helgi við garðinn, Grág.; standa í höggfæri við e-n, Nj. 97; við þat lík at lifa, Hm.
    IV. denoting company, with; bauð þeim heim við alla sína menn, Vígl. 27; riðu við sextigi manna, Nj. 10, 213, Ld. 164; gékk á land við einn svein, Fms. ix. 502; sækja land við útlendan her, Hkr. i. 198; við fá, marga … menn, Fas. i. 35; the phrase, við annan, þriðja fjórða … mann (see annarr I. 1); þú ert hér kominn við svá mikit fé, Ld. 112; sækja mál við níu búa, Grág.; við váttorð, Kb. i. 103; leyfa e-t við vitni, Ld. 104; bjóða e-t við váttorð, in the presence of, by witnesses, Nj. 243.
    B. METAPH. USAGES:
    I. towards a person or thing, respecting, regarding; hryðja við aðilja, Grág. (Kb.) i. 127; missa fjár síns við þjóf, Grág.; skilja við e-n, to part with (see skilja); til metnaðar við sik, Edda i. 20; til huggunar við sik, Ld. 228; til þjónustu við e-n, Eg. 28; til gæzlu við e-n, for keeping, watching one, Ld. 152; ganga, koma, fara til fundar, til móts … við e-n, 62, 90, Nj. 4, Eg. 101; mildr, blíðr, léttr, kátr, ástúðigr, góðr, harðr, grimmr, reiðr, harðráðr, stríðr, … við menn, mild … towards, Nj. 2, 47, 48; víkjast undan við e-n, Ld. 42; fyrir kapps sakir við e-n, til liðveizlu, hjálpar … við e-n, Eg. 44, Nj. 75; sýna vinskap, halda vinskap við e-n, Ld. 150; leggja ást við e-n, 34; líka vel, ílla við e-n, Nj. 53; eiga eyrindi við e-n, Eg. 260; eiga orð við e-n, 255; hafa lög við e-n, Nj. 106; tala, mæla, ræða, segja, spjalla við e-n, to talk, speak … with a person, passim; skipta, eiga, … við e-n, to deal… with; berjask, deila við e-n, to fight with, against; göra e-t við e-n, so to act with, Greg. 43; reyna e-t við e-n, to contend with one, Nj. 46, 94, Edda i. 106; hafa misgört við e-n, Fms. viii. 103; láta vaxa óþokka við e-n, Nj. 107; tilför við Gunuar, 101; mála-tilbúnaðr við e-n, 100; sekr við e-n, útlagr við goða, Grág.
    2. hræddr við e-n, afraid of one; verða varr við e-t, to perceive; vanr við e-t, used to a thing; hann var svá vanr við vini sína, Fms. viii. 220; fella sik við e-t, kunna við e-t, to apply oneself to, to like.
    II. of cause, by, at; falla við högg, to fall by a stroke, Nj. 163; hrata við lagit, Eg. 379; vakna við e-t, Fas. ii. 116; vakna við draum; verða glaðr, reiðr, hryggr, úkátr … við e-t, to become glad, wroth … at, Íb. 10, Eg. 102, 321, passim; bregða sér við e-t, Ld. 190: by, við minn atbeina, Fms. vi. 66; við samþykki e-s, Eg. 165; við ráð e-s, Grág. (Kb.) ii. 30; gört þat við einræði þitt, Ld. 188; et þat at vánum við skaplyndi Þorgeirs, Nj. 255; hlaða seglum við mikinn háska, with great danger, Korm. 168; sigla við stjörnu-ljós, to sail by star-light, Fms. i. 24; lesa við ljós, to read with a light; búa sik við skart, to dress fine.
    III. as compared with, set off against; sex sær við kú, Grág. i. 502–504; selja, virðing sína við íllgirni þínaa, Eb. 160; þrjóta mun mik íllsku við þik. Hkr. i. 322; mik skortir við hann, Nj. 90; hafa afta við e-n, Eg. 187; eigi minna virðr enn við konunginn, i. e. of equal worth with the king, Fms. xi. 45; er þetta við mikla fémuni, Hrafn. 19; fjórðungi skerð við goðorð önnur, Grág. (Kb.) i. 211; Skotland er þriðjungr ríkis við England, Nj. 266; þriðjung við liðsmenn, Eg. 57; at þriðjungi við ykkr, Ld. 102; helming við hann, Fms. i. 22; gaf þeim hálfar tekjur við sik, 7.
    IV. við þann kost, on that condition, Grág. (Kb.) i. 233: of medicine, for, við svefnleysi, við orms-bit, við offeitan kvið …, Lækn.: in mod. usage dat., and so in Hm. 138.
    V. denoting fitness, proportion; göra klæði við vöxt e-s, Eg. 516; við þeirra hæfi, 109; er þat ekki við þitt æði, Ld. 298; vera við alþýðu-skap, Fs. 63; við sik, in proportion, B. K. 8; neyta skógar við sik sem þarf, Grág. ii. 292; þat er hann má eigi sjálfr við sik njóta, himself alone, 623. 21; hann var skapaðr allr við sik, well shaped, symmetrical, Fas. i. 173; fagrt ok allt vel við sik, Fms. x. 321; veðrit vesnaði en nátt-myrkr á við sik. Bjarn. 52; vita hvat við sik væri, to know what was the matter, Fms. xi. 11, Fas. ii. 516; leggja mál við tré, Ld. 316; draga kvarða við lérept, vaðmál, Grág. i. 497, 498.
    VI. with, by, denoting means; tendra eld við fjallrapa, to light fire with, Bs. i. 7; við þessar fortölur, Ld. 204; kom svá við umtölur góðra manna, Nj. 267; við áskoran þína, 258; mýkjask við e-t, Fms. v. 239; húð skorpnuð við eld, Nj. 208.
    VII. with verbs; lifa við skömm, meizlur, harm, lifa við slíka harma, to live with or in shame, sorrow, Nj. 92, Hkr. ii. 107, Eg. 604, Ld. 332; leika við e-n, Nj. 2; kaupa við e-n, Grág.; binda við e-t, to bind, fasten to; sætta, rægja, friða e-n við e-n, Eg. 226, Grág. ii. 99; tala, … við e-n, to speak, deal … with, Nj. 2, 197, Ld. 22 (see I); hefja upp bónorð við e-n, Eg. 38; leita eptir við e-n, leita ráða við e-n, eiga hlut at við e-n, Nj. 75, 101, 213, Eg. 174; fæða, lifa, fæðask, ala, búa, bjargast, við e-t, to feed, live, subsist … on, Edda i. 46, Fms. i. 226, v. 219, Nj. 236, passim; vera við e-t, to be present at, and metaph. to enjoy, Hom. 87, Edda (pref.); nema lyfsteinn sé við riðinn, Ld. 250; hann brá upp við fætinum (viz. við lagit), Nj. 264; binda við e-t, to bind to, Fms. ix. 358; at þeim heimilum ok í örskotshelgi við (viz. þau) á alla vega, Grág. (Kb.) i. 88; þar við, hér við, at engi mundi þar þora við at etja, Nj. 89.
    2. hagr við e-t, skilful at; kunna vel við e-t, id.; skjarr við skot, Ls.; temja, venja, … við e-t; drekka við sleitur (see sleita); kveða við raust, Sturl. iii. 317, Eg. 554; syngja vid tón, Sturl. iii. 210; búa sik við skart, skikkja búin við gull, Fms. x. 199; skyrta saumuð við gull, embroidered with, Fas. ii. 529; glóa við gull, to glow or gleam with gold, Lex. Poët.
    VIII. elliptical or ad- verbial usages; bregða við, to start; hann þagði við, remained silent, Nj. 2; verða bilt, felmt við, Ísl. ii. 274, Nj. 105; fá við þrjú skip, to add three ships, Fms. xi. 73; jók nú miklu við, it waxed much, Ld. 54; kveða við, gella við, to scream, yell; þurfa við, to need, Nj. 74; njóta e-s við, to enjoy, 85; komask við, to be touched; leita við, to try; bera við, to happen (see bera); koma við, to touch; standa, bíða við, to stop a bit; nema við, to hinder, cause a hindrance; kunna við, to like; koma e-u við, to bring a thing about, 101; ef ek viðr um kæmumk, if I could manage it, Hbl.; bjarga e-u við, hjálpa við, to help, put right; reisa við, rétta við, to raise up again, put right; kannask við, to recognise; vera við staddr, to be present, = við e-t staddr.
    IX. in recipr. phrases, talask við, eigask við, fásk við, etc., to speak … to one another, where the object is suffixed to the preceding verb.
    X. with an adverb or particle, of direction; upp á við, niðr á við, upwards, downwards; vestr á við, Fas. ii. 244; móts við, towards; á við, equivalent to (það er á við tvær merkr); austan við, vestan við, sunnan við, fram við, inn við, etc., followed by an accusative.

    Íslensk-ensk orðabók > VIÐ

  • 13 ÞVEST

    or þvesti, n. [no doubt akin to Ulf. ga-þwastian = to make fast, þwastiþa = το ἀσφαλές]:—prop. the fast or firm parts, the lean of the flesh, as opp. to the fat, the lean of a whale’s flesh, the flesh underneath the blubber of a whale, opp. to ‘rengi’ and ‘spik;’ at af teknu þvesti ok beinum, Vm. 107; þvest-slytti, blubber, Grett. (in a verse); the word is freq. in mod. usage.

    Íslensk-ensk orðabók > ÞVEST

  • 14 al-farinn

    adj. part. worn out, very far gone, Stj. 201, of the kine of Pharaoh, ‘ill-favoured and lean-fleshed,’ Gen. xli. 3.
    β. now = alfari.

    Íslensk-ensk orðabók > al-farinn

  • 15 at-hyllast

    t, dep. (qs. athyglast), to lean towards, be on the side of, do homage to; with acc., af því skolu vér a. þenna engil í beonum varum, to cultivate his friendship, Hom. A. M. 237. 7; at a. ok sækja e-n at ámaðar orði, 655 xiii. B. 4, Bs. i. 202; setlum vér þann yðvarn at a. er mestan görir várn sóma, take his part, who …, Fms. v. 273.

    Íslensk-ensk orðabók > at-hyllast

  • 16 FELLA

    * * *
    I)
    (-da, -dr), v.
    1) to fell, make fall; fella víð, to fell timber; fella segl, to take down sails;
    2) to kill, slay (in battle); fella e-n frá landi, to slay or dethrone (a king); fella fénað sinn, to lose one’s sheep or cattle from cold or hunger;
    3) to cause to cease, abolish (fella blót ok blótdrykkjur); fella rœðu sína, to close one’s speech; fella niðr, to put an end to, abandon, give up (fella niðr þann átrúnað);
    4) fella heitstrenging á sik, to bring down on one’s head the curse of a broken vow;
    5) to tongue and groove, to fit; fella stokk á horn, to put a board on the horns of a savage bull;
    6) fig., fella ást (hug) til e-s, to turn one’s mind (love) towards one, to fall in love with; fella bœn at e-m, to address prayer to one, to beg of one; fella sik við e-t, to fit oneself to a thing: fella sik mjök við umrœðuna, to take a warm parl in the debate.
    f.
    1) framework, a framed board;
    * * *
    d, a weak causal verb, answering to the strong neuter form falla; [absent in Goth.; A. S. fellan; Engl. fell; Germ. fällen; O. H. G. fallian; Swed. fälla; Dan. fælde.]
    A. [Answering to falla A], to fell, make fall; fella við, to fell timber, Fms. ii. 84; fella mann, to fell a man, defined in the law, Grág. Vsl. ch. 3, cp. ch. 31; fella tár, to let tears fall, Sighvat; fella mel-dropa, to let the drops fall, Vþm. 14; fella segl, to take down sails, Bárð. 14; fella jörð undir e-m, to make the earth slip under one (by means of sorcery), Bs. i. 12; fella vatn í fornan farveg, to make the stream flow in its old bed, Grág. ii. 281.
    2. to fell or slay, in battle, Eg. 80, 296, 495; Bróðir felldi Brján, Nj. 275; fella e-n frá landi, to slay or dethrone a king; hann hafði fellt hinn helga Ólaf konung frá landi, Orkn. 82; var felldr frá landi Haraldr Gráfeldr, H. Graycloak was slain, Fær. 38; síðan felldu þeir frá landi Hákon bróður minn, Fms. viii. 241, v. l.; fella her, val, etc., to make havoc, slaughter, (val-fall, strages), Lex. Poët.
    β. to lose sheep or cattle from cold or hunger (v. fellir); var vetr mikill ok felldu menn mjök fé sitt, Sturl. iii. 297.
    II. to make to cease, abolish; hann felldi blót ok blótdrykkjur, Fms. x. 393; f. niðr, to drop, put an end to, abandon; var hans villa svá niðr felld, Anecd. 98; þat felldi hann allt niðr, Fms. vii. 158; ef þú fellir niðr ( gives up) þann átrúnað, ii. 88: to drop a prosecution, a law term, at konungr mundi þetta mál ekki niðr fella, vii. 127 (cp. niðr-fall at sökum); fella ræðu sína, to close one’s speech, ix. 331; þar skal niðr f. þrjá-tigi nátta, there shall [ they] let drop thirty nights, i. e. thirty nights shall not be counted, Rb. 57; fella boð, f. herör, to drop the message, not let the arrow pass, N. G. L. i. 55, Gþl. 83 (vide boð, p. 71); fella skjót, to fail in supplying a vehicle, K. Á. 22.
    2. to lower, diminish; fella rétt manns, fella konungs sakar-eyri, Gþl. 185; hann skal fella hálfri mörk, [ they] shall lower it, i. e. the value shall be lowered by half a mark, Grág. ii. 180.
    3. the phrases, fella heitstrenging (eið) á sik, to bring down on one’s head the curse for a breach of faith (vow, oath, etc.), Hrafn. 8.
    4. fella hold af, to starve so that the flesh falls away, K. Á. 200, K. Þ. K. 130; hence fella af, absol. ellipt. to become lean, starved; cp. af-feldr: the phrase, f. blótspán, q. v., p. 71; fella dóm, to pass sentence, is mod., borrowed from Germ.
    B. [Answering to falla B], to join, fit:
    I. a joiner’s term, to frame, tongue and groove; fella innan kofann allan ok þilja, Bs. i. 194; felld súð, a framed board, wainscot, Fms. vi. (in a verse), hence fellisúð; fella stokk á horn, to put a board on the horns of a savage bull, Eb. 324; eru fastir viðir saman negldir, þó eigi sé vel felldir, the boards are fast when nailed together, they are not tongued and grooved, Skálda 192 (felling); fella stein í skörð, to fit a stone to the crevice, Róm. 247: metaph., fella lok á e-t, to bring to an end, prop. to fit a cover to it, Grág. i. 67: also a blacksmith’s term, fella járn, to work iron into bars, Þiðr. 79.
    II. metaph. in the phrases, fella ást, hug, skilning, etc., til e-s, to turn one’s love, mind, etc., towards one; fellim várn skilning til einskis af öllum þeim, Stj. 4; Geirmundr felldi hug til Þuríðar, G. fell in love with Th., Ld. 114; Þórðr bar eigi auðnu til at fellasvá mikla ást til Helgu, sem vera átti, i. e. they did not agree, Sturl. i. 194; fella bæn at e-m, to apply prayer to one, beg of him, Ísl. ii. 481; fella sik við e-t, to fit oneself to a thing; ek hefi byrjað þitt erindi, ok allan mik við fellt, and have done my best, 655 xxxii. 13; felldi Þorkell sik mjök við umræðuna, Th. took a warm part in the debate, Ld. 322; hence such phrases as, fella sig (eigi) við e-t, to take pleasure (or not) in a thing; fella saman orð sín, to make one’s words agree, Grág. i. 53: to appropriate, fellir hann með því dalinn sér til vistar, Sd. 137.
    III. part. felldr, as adj. = fallinn; svá felldr, so fitted, such; með svá felldum máta, in such a way, Rb. 248; vera vel (illa etc.) felldr til e-s, to be well ( ill) fitted for a thing, Fms. xi. 76; gamall ok þó ekki til felldr, Bs. i. 472, Fms. iii. 70; Hallgerðr kvað hann sér vel felldan til verkstjóra, H. said he was well fitted to be her steward, Nj. 57, v. l.: neut., þér er ekki fellt ( it is not fit for thee) at ganga á greipr mönnum Haralds, Fms. vi. 210; svá lízt oss sem slíkum málum sé vel fellt at svara, such cases are well worth consideration, Ld. 90; ekki héldu þeir vel lög þau nema þat er þeim þótti fellt, they observed not the rules except what seemed them fit, Hkr. i. 169; þeirrar stundar er honum þótti til fellt, the time that seemed him fit, Bs. i. 161: in many compds, geð-felldr, skap-f., hug-f., pleasant, agreeable; hag-felldr, practical; sí-felldr, continuous.

    Íslensk-ensk orðabók > FELLA

  • 17 for-líkast

    að, dep. [cp. Germ. vergleichen], to come to terms, Sturl. iii. 232: in mod. Icel. law, in all but criminal cases, the litigants have to appear (in person or by delegates) before two or more ‘peace-makers’ or umpires called forlíkunar-menn,—usually the parson and one or more of the chief men of the parish; the office of the peace-makers is to try to bring about a friendly settlement called forlíkan, and this meeting is often repeated; only after a forlíkan has been tried in vain, can the case be taken before a law-court; by this judicious proceeding more than half the quarrels are nipped in the bud; there seems to be nothing like this in the old law, and the custom was probably borrowed from Denmark. There is a saying, ‘a lean forlíkan is better than a fat lawsuit.’

    Íslensk-ensk orðabók > for-líkast

  • 18 FRAUÐ

    n. froth (= froða).
    * * *
    n. the froth as of roasted meat or of a roasted apple; frauðit ór hjartanu, Edda 74: in mod. usage frauð (or frauðr, m.) is the dry, withered marrow of lean and half-starved animals; þeir reikna það gras sem auki frauð, Bb. 3. 47.

    Íslensk-ensk orðabók > FRAUÐ

  • 19 gæsni

    proncd. gæxni, f. [gás], silliness, Edda 110: mod., neut. a lean, spectral person. gæsnis-ligr, adj. spectre-like.

    Íslensk-ensk orðabók > gæsni

  • 20 HLEIN

    f., pl. ar, [Goth. hlains = βουνός, Luke iii. 5; akin to Engl. lean, Gr. κλίνειν]:— a rock projecting like a pier into the sea (= hlaðberg), freq. in western Icel.; lenda við hleinina, festa skipið við hleinarnar. hleina-kræða, u, f. a crust of moss on sea rocks, Bb. 2. 13.
    II. [Engl. loom, qs. loon? the A. S. form would be hlân, which however is not recorded]:— the loom in the old perpendicular weaving, Björn.

    Íslensk-ensk orðabók > HLEIN

Страницы
  • 1
  • 2

См. также в других словарях:

  • Lean manufacturing — or lean production, which is often known simply as Lean , is the practice of a theory of production that considers the expenditure of resources for any means other than the creation of value for the presumed customer to be wasteful, and thus a… …   Wikipedia

  • Lean-Management — ist die Gesamtheit der Denkprinzipien, Methoden und Verfahrensweisen zur effizienten Gestaltung der gesamten Wertschöpfungskette industrieller Güter[1]. Inhaltsverzeichnis 1 Begriff 2 Kernidee 2.1 Zehn Prinzipien für schlanke Unternehmensführung …   Deutsch Wikipedia

  • Lean construction — is a translation and adaption of lean manufacturing principles and practices to the end to end design and construction process. Unlike manufacturing, construction is a project based production process. Lean construction is concerned with the… …   Wikipedia

  • Lean burn — refers to the use of lean mixtures in an internal combustion engine. The air fuel ratios can be as high as 65:1, so the mixture has considerably less fuel in comparison to the stoichiometric combustion ratio (14.7:1 for petrol for example).… …   Wikipedia

  • Lean software development — is a translation of lean manufacturing principles and practices to the software development domain. Adapted from the Toyota Production System, a pro lean subculture is emerging from within the Agile community. Origin The term Lean Software… …   Wikipedia

  • Lean Cuisine — is a brand of frozen entreés and dinners sold in the United States, Canada, and Australia by Nestlé. The brand began as low fat, low calorie versions of Stouffer s products. Today Lean Cuisine includes traditional dinners, ethnic dishes, pizzas,… …   Wikipedia

  • Lean Development — (auch Lean Product Development) trägt das erfolgreiche Management Konzept „Lean Production“ in die Entwicklung und den ganzheitlichen Produktentstehungsprozess. Die Anwendung schlanken Denkens in der Produktion hat zu großen Erfolgen geführt. Die …   Deutsch Wikipedia

  • Lean manufacturing — Lean L école de gestion d entreprise dite lean (littéralement : « maigre », « sans gras », « dégraissé ») s intéresse à la performance (productivité, qualité). Les tenants du lean recherchent la performance par… …   Wikipédia en Français

  • Lean Management: Grundzüge eines Konzepts zur Steigerung der Unternehmenseffizienz —   Der Begriff »Lean Management« ist aus dem Begriff »Lean Production« hervorgegangen und hat im Grunde die gleiche Bedeutung, mit dem Unterschied, dass »Lean Management« einen breiteren Anwendungsbereich hat, beispielsweise in den Bereichen… …   Universal-Lexikon

  • Lean Construction — ist die Adaptierung des Toyota Produktionssystems auf den Baubereich. Neben der Bezeichnung Lean Construction kommt auch die Bezeichnung Lean Management im Bauwesen zu Einsatz. Inhaltsverzeichnis 1 Definition 2 Lean Construction 3 Literatur …   Deutsch Wikipedia

  • lean — [liːn] adjective 1. COMMERCE using the most effective methods and the fewest employees possible: • In the struggle to turn the company into a lean commercial outfit, some lines have been discontinued altogether. 2. MANUFACTURING lean… …   Financial and business terms

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»